“300 jaar vrijmetselarij”

Vrijmetselarijgedachtengoed gegrondvest in Leeuwarden mede door toedoen van stadhouder Willem IV

Nu Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa is, worden we er opmerkzaam op gemaakt dat de Nederlandse vrijmetselarij in Leeuwarden haar begin had.

Het was stadhouder Willem IV, en zijn gevolg, die in 1734 na zijn huwelijk in Engeland het vrijmetselaarsgedachtengoed naar Nederland en Friesland bracht. De activiteiten vonden plaats in het Stadhouderlijk Hof te Leeuwarden. Vandaar uit migreerde het naar Den Haag. In een uitgebreide visuele tijdlijn wordt de samenhang van de vrijmetselarij met de ontwikkelingen van de laatste drie eeuwen in Nederland en Europa duidelijk. 

De tentoonstelling is tijdens de periode van Leeuwarden Culturele Hoofdstad te zien en is georganiseerd tezamen met de vrijmetselaarsloges in Friesland Groningen en Drente. Zij is uniek voor Nederland.

Over de tentoonstelling.

De vrijmetselarij is ontstaan in Engeland en formeel opgericht in 1717 driehonderd jaar geleden. In 1734 trouwde Willem IV (zoon van Maria Louise van Hessen-Kassel, Marijke Meu) met Anna van Hannover ‘Princess Royal’ van Engeland. Voor zijn huwelijk bezocht Willem Engeland.  In Engeland kreeg hij een eredoctoraat aan de universiteit van Oxford en werd opgenomen in de Orde van de Kousenband. Hij en zijn gevolg kwamen daar tevens in aanraking met de vrijmetselarij. Het was stadhouder Willem IV, prins van Oranje, en zijn gevolg, die in 1734 na zijn huwelijk in Engeland het vrijmetselaarsgedachtengoed in Nederland en Friesland brachten.  De activiteiten vonden plaats onder de naam van het Friese Statenwapen: Antiqua Vitte et Fide (door Oude Deugd en Trouw) in het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden.

Zijn gevolg was nauw betrokken bij de oprichting van de eerste loge in Den Haag.  Zo migreerde de vrijmetselarij van Friesland naar Den Haag. In het jaar 1756 verenigden de opgerichte vrijmetselaarsloges in Nederland zich tot één organisatie onder de naam zoals die nu gebruikt wordt ‘De Orde van Vrijmetselaren onder het Groot Oosten der Nederlanden’.

Het ‘Andere Museum’ te Leeuwarden heeft, in overleg met de loges in Noord-Nederland een expositie over 300 jaar Vrijmetselarij opgezet. Via een rijk geïllustreerde visuele tijdlijn wordt de samenhang met de Europees en Nederlandse geschiedenis duidelijk.  In de expositie is een kleine ‘tempel’ of ‘werkplaats’ ingericht: Er is een schat aan antieke vrijmetselaarsattributen, boeken ‘verradersgeschriften’, glaswerk en kostbare opsmuk te bewonderen. Je kunt ervaren hoe deze cultureel-geestelijke levenshouding in Friesland wortel schoot en vervolgens met het vorstenhuis naar Den Haag migreerde en zich daarna verder door ontwikkelde.  Een goede indruk van de vrijmetselaarssfeer in de loges is op te doen door het ingerichte model-tempeltje. Op de tentoonstelling is vrijmetselaars muziek te beluisteren van onder andere Wolfgang Amadeus Mozart (een vrijmetselaar).

Leeuwarden en Friesland vormen het startpunt van de Vrijmetselarij in Nederland. Alle reden om in het kader van Leeuwarden Culturele hoofdstad van Europa daar aandacht aan te besteden en deze tentoonstelling te bezoeken.

Noot voor de pers:

Voor informatie en mogelijkheid tot voorbezichtiging en foto-opnamen van het tempeltje of de geëxposeerde voorwerpen en visuele tijdlijn kunt u contact opnemen met Drs. Ing. M. Geersing van “Het Andere Museum” Tel: 058-2998021 mob.:0655156645

Email: info@museumpakhuiskoophandel.nl

Voor meer informatie en openingstijden museum zie: