Stoplap van de werk en leerschool uit Amsterdam

Stoplap van de werk en leerschool uit Amsterdam

 

Over deze stoplap is veel te vertellen. Deze stoplap is gemaakt op de Amsterdamse werk en leerschool. De letters LB verwijzen hiernaar.

De curatoren van de stadsarmenscholen van Amsterdam openden in 1808 twee openbare werk- en leerscholen voor meisjes. Dit onderwijs was bedoeld voor meisjes, die de lagere school met lof hadden verlaten en nog meer vorming wensten.  Deze twee instellingen kregen de aanduiding school ‘Letter A’ en school ‘Letter B’. De letters LB die je op deze stoplap ziet verwijzen naar de school ‘Letter B’. In school A werd als ‘leermeesteresse’ Grietje Krijgsman aangesteld en in school B was dat Geertrui Rijnderts. Hoewel zij waren getrouwd behielden zij hun eigen namen. Beide vrouwen werden geassisteerd door hun respectieve dochters Sophia Brandenburg en Alida Haring. MH, de maakster van deze stoplap, stond onder leiding van Alida Haring Officieel waren deze scholen bedoeld om meisjes op te leiden tot bekwame dienstboden en huismoeders. De school werd druk bezocht. Toen de wet van 1857 het handwerken op de lagere school invoerde gingen er stemmen op om de werk- en leerscholen op te heffen. Vanwege de tegenstand werd dit voornemen niet uitgevoerd; de scholen bleven steeds grote aantallen leerlingen trekken. In 1902 werden de regenten en regentessen, die tot dan de scholen bestuurden, vervangen door een commissie van beheer. Na de invoering van de wet op het nijverheidsonderwijs in 1919 kregen de scholen de naam: Openbare Huishoudschool.

Op deze stoplap zien we vier initialen van regentessen onder de kronen geborduurd.

De regentessen zijn:BTS – Barbara ten Sande, AVE – Anna van Eeghen, CVL – Catharina van Lennep en PCDT- ik weet niet waar deze letters voor staan.

Over het onderwijs aan de school is het volgende te vertellen:

De leerlingen kregen alleen toestemming aan de stoplap te werken in geval van goed gedrag. De rest van de tijd werd gewerkt tot nut van het algemeen. Dat hield in dat men linnengoed van initialen voorzag en bijvoorbeeld een uitzet op bestelling maakte. De school bestond van deze inkomsten. Op woensdagmiddag werd verplicht onderwijs gegeven in schrijven , taal en rekenen.de openbare werk en leerscholen waren bestemd voor meisjes uit de volksklasse.  Soms kregen de meisjes bij het afscheid van de school een zilveren naaldenkoker , zilveren vingerhoed of zilveren rijgnaald.

De stop lap is op linnen geborduurd met zijde. Het middenvak is gemaakt in de doorstoptechniek . Verder zien we een sterstop,een maasstop, een winkelhaakstop, een hoekstop en 4 keer een kruisstop. Verder is de lap voorzien van borduurwerk en een rand met roosjes . de afmeting van deze lap is 60 bij 58,5 cm.

Informatie;      In het boek Over merklappen gesproken… van M.G.A. Schipper-van Lottum staat op bladzijde 159 een vergelijkbare stoplap.

stoplap-3